Покрај јавните полначи или преку домашните приклучоци, батериите на електричните автомобили може да се полнат и со враќање на погонската енергија, т.е. со нејзино враќање во батеријата за време на „тргни-застани“ возењето.
Кога ќе ја слушнете цената на електричниот автомобил, и ќе го погледнете неговиот изглед и надворешните димензии, просторот што го нуди во кабината и багажникот, потоа перформансите... често, особено ако сте од нашите простори, ви се чини дека сето тоа е прилично скапо.
Електричните возила, сепак, не можат да се сметаат на ист начин како класичните автомобили со мотори на фосилни горива, бидејќи тие не се само еколошки почист начин на транспорт, туку и возила на четири тркала кои на возачите им нудат сосема поинаков и попаметен начин на трошење „гориво“.
Покрај тоа што нивните батерии може да се полнат на јавни полначи или преку домашен штекер, како и фактот што струјата е поевтина од бензинот и дизелот, повеќето електрични возила (ЕВ) се опремени и со систем за враќање на енергијата. Станува збор за технологијата на управување со енергијата при возење која им овозможува на автомобилите да ја вратат во батеријата додека возат.
Ова е количината на енергија што инаку, кај класичните и електричните возила што не ја користат оваа технологија, се губи како топлина што се појавува (и исчезнува) при сопирање и запирање на возилото.
Кога електричното возило крстари со умерена брзина и возачот малку го испушта гасот или почнува лесно да ја притиска сопирачката, електричниот мотор што го придвижува додека возите речиси незабележливо ја менува својата улога. Моторот потоа станува генератор и ја користи кинетичката енергија на движењето на возилото и го претвора назад во електрична енергија што ја полни батеријата.
Логично, прашањето е колку енергија може да се врати во батеријата и како оваа технологија влијае на вкупната ефикасност на возењето? Токму тоа е типот на прашања на кои, преку своите детални тестови и испитувања, германскиот авто клуб ADAC ги дава најдобрите одговори.
Количината на енергија што ЕВ ја враќа на својата батерија на овој начин зависи од неколку фактори. Потешките возила трошат повеќе енергија за забрзување, но во исто време - генерираат повеќе енергија при сопирање. Слично на тоа, електричните мотори со поголема моќност се поефикасни во претворањето на кинетичката енергија на сопирањето во електрична енергија.
Враќањето на енергијата е најефективно во градското возење, кога е постигнат нејзиниот максимален ефект. Постојаното запирање (сопирање) и стартување му овозможува на системот да поврати многу повеќе енергија. Од друга страна, процесот на опоравување е помалку ефикасен при возење на автопат, каде што возите со поконстантни брзини, подолг временски период и без многу сопирање.
За да ги испита сите овие фактори, ADAC спроведе интересен експеримент. На патеката, која во едниот дел има угорнина, а во другиот удолница, тестираа три електрични возила: малата и пргава урбана Dacia Spring, големиот луксузен седан BMW i7 и еден од најпродаваните семејни кросовер електрични автомобили Tesla Model Y во верзија со долг дострел.
Сосема очекувано, тешкиот и гломазен BMW i7 дојде на прво место за враќање на енергијата по удолница. Сепак, според вкупниот резултат, многу полесниот и поенергичниот Dacia Spring се покажа како најефикасен во целина.
Конечниот резултат покажува одредена рамнотежа помеѓу потрошувачката и обновувањето на енергијата на електричната енергија. Односно, додека потешкиот е-автомобил може да поврати повеќе енергија за време на движењето, во исто време му треба повеќе електрична енергија за да се движи бидејќи неговата потрошувачка е исто така поголема.
Просечното електрично возило при дневно возење обновува околу 22% од својата возна енергија преку закрепнување, според податоците од европската Green NCAP програма за процена на еколошки возила.
Некои е-возила кои технолошки се разликуваат од мнозинството, како што се Hyundai Ioniq 6 и кинескиот Nio ET7, можат да се пофалат со поимпресивни резултати од 29% и 31% враќање на енергијата во батеријата.
Тестовите за обновување на електричната енергија покажуваат дека тоа го фаворизира потенцијалот на лесната конструкција на автомобили. Намалувањето на тежината на електричното возило е слично на постојаното зголемување на енергијата што го придвижува, што е забележливо и при забрзување и при опоравување.
Затоа иновативните материјали и (аеродинамичниот) дизајн на возилата се клучни за максималната ефикасност на електричните возила, па покрај постојаниот развој и подобрување на батериите и нивните перформанси, може да се очекува дека производителите ќе продолжат да работат на подобрување на овие елементи.
