Кога помислуваме на планета која на потенцијално има живот, веројатно првото нешто што ни паѓа на ум е небесно тело во кое доминираат сината и зелената боја.
Но, научниците не се согласуваат со тоа и веруваат дека, кога бараме вонземски живот, треба да го бараме на виолетови планети.
Иако идејата изгледа чудна, нејзината основа всушност почива на биологијата на Земјата. Нашата планета е зелена поради хлорофилот, зелениот пигмент во растенијата. Сепак, фотосинтетичките бактерии кои живеат во услови на слаба осветленост се обично виолетови во боја за да го искористат максимумот од инфрацрвеното зрачење.
„Виолетовите бактерии можат да напредуваат во широк опсег на услови, што ги прави еден од најдобрите кандидати за вид на живот кој би можел да доминира во различни светови. А поради црвените ѕвезди, тие би можеле да имаат многу поволни услови за фотосинтеза“, вели астробиологот Лигија Фонсека Коељо од Институтот Карл Саган на Универзитетот Корнел во САД, како што објави Science Alert.
Нашето Сонце припаѓа на спектралната класа на жолто џуџе. Неговата светлина е всушност бела, но поради положбата на хоризонтот и расејувањето на светлината, изгледа жолто (понекогаш портокалово или црвеникаво).
Како што се приближува до крајот на својот животен век, Сонцето ќе се прошири во црвена џиновска ѕвезда, според НАСА. Ќе порасне толку многу што буквално ќе ги проголта Меркур и Венера, а можеби и Земјата. Но, има многу време додека се случи тоа. Сонцето треба да свети и да гори уште 5 милијарди години пред, по фазата на проширување, да се намали и да стане бело џуџе.
Бело џуџе всушност ја опишува последната фаза на ѕвездите со мала маса, вклучувајќи го и Сонцето. Иако сега е милион пати поголем од Земјата, белите џуџиња се приближно колку нашата планета.
Сепак, Сонцето не е една од најзастапените ѕвезди во нашата галаксија. Претежно има помали и црвени кои испуштаат помалку топлина и светлина. Црвените џуџиња сочинуваат речиси 75 отсто од сите ѕвезди на Млечниот Пат, така што има добри шанси да се развие вонземски живот на егзопланета која орбитира околу „црвеното сонце“.
Затоа, научниците од институтот Карл Саган започнаа да каталогизираат различни форми на живот со цел да утврдат како тие би можеле да се развијат во околината на црвено џуџе и како ние ќе ги перцепираме, односно ќе ги забележиме оддалеку.
Хлорофилот на Земјата не е присутен само во растенијата, туку го има и во цијанобактериите (најстарите фотосинтетички организми на Земјата). Тоа не е случајно. Хлорофилот се наоѓа во хлоропластите, а се верува дека хлоропластите потекнуваат од античките цијанобактерии кои влегле во ендосимбиоза со клетката и ја преземале клеточната исхрана преку фотосинтеза.
Но, околу ѕвезди со различни светлосни услови, може да се развие поинаков облик на живот. Така Коељо и нејзините колеги собраа повеќе од 20 видови бактерии кои собираат светлосна енергија преку каротеноидни пигменти.
Овие организми напредуваат во црвена и инфрацрвена светлина, користејќи бактериохлорофили кои апсорбираат бранови должини на светлина што не се користат од растенијата или цијанобактериите и не произведуваат кислород.
Експертите ги мереле пигментите на различни бактерии и создале модели на вонземски светови со различни површински и атмосферски услови.
Во сите случаи, бактериите предизвикале да се формира интензивна нијанса на светлина на планетата која потенцијално може да се открие оддалеку.
Микробите можат да бидат повеќе портокалови, црвеникави или кафеави поради каротеноидите, во зависност од видот на бактериите. Богатата популација на такви бактерии може да ја обои егзопланетата во поладни нијанси, што укажува на постоење на некоја форма на фотосинтеза.
„Со оглед на тоа што виолетовите бактерии можат да напредуваат во толку широк спектар на различни услови, лесно е да се замисли дека на многу далечни светови виолетова може да биде новата зелена“, рече астробиологот Лиза Калтенегер, директор на Институтот Карл Саган.
Истражувањето Purple is the new green: biopigments and spectra of Earth-like purple worlds беше објавено во списанието Monthly Notices of the Royal Astronomical Society: Letters.
